رکود اقتصادی بر بازارهای مختلف اثرات منفی زیادی بر جای می‌گذارد و یکی از این بازارها بازار فولاد است. در حال حاضر این رکود سبب سرخوردگی و مشکل در این بازار شده است. در ادامه اثرات رکود اقتصادی بر بازار آهن و فولاد را بررسی خواهیم کرد.
اقتصاد با دو عامل رکود و تورم با بیشترین میزان مشکل مواجه می‌شود. در کشور ما اولین نتایج رکود اقتصادی و اثرات آن در بازار فولاد دیده می‌شود. چراکه یکی از پررونق‌ترین صنایع ایران صنعت فولاد است که هم در داخل و هم در خارج از کشور مشتریان زیادی دارد. منظور از رکود اقتصادی کاهش رونق در بازارهایی ازجمله بازار فولاد است. در این مطلب در راستای اثراتی که رکود اقتصادی بر این صنعت پررونق بر جای می‌گذارد بحث می‌کنیم.
اثرات رکود اقتصادی کشور بر بازار فولاد داخل
تحلیلگران اقتصادی و فعالان این حوزه بر این باورند که رکود اقتصادی تغییراتی را شامل می‌شود که قابل پیش‌بینی نیستند و اقتصاد را با مشکل مواجه می‌کنند و رونق آن از بین می‌رود. برای نمونه در سال نخست پاندمی کرونا جهان با رکود اقتصادی شدیدی مواجه شد و مشکلات جدی در سرتاسر دنیا برای اقتصاد به وجود آمد. این مشکلات تا حدی بود که میزان تولید و فروش بسیاری از کسب‌وکارها به زیر نصف رسید و بسیاری از افراد شاغل، از کار بیکار شدند.
در ایران نیز رکود اقتصادی در سطوح گسترده‌ای وجود دارد و این مشکل سبب بروز چالش‌هایی برای بازار فولاد شده است. برخی از این چالش‌های موجود در حال حاضر به شرح زیر است:
کاهش نرخ قیمت میلگرد و سایر محصولات فولادی
در دوران رکود قیمت میلگرد و سایر محصولات و مقاطع فولادی بع حداقل می‌رسد. لازم به ذکر است یکی از اصلی‌ترین فاکتورهای تعیین قیمت روز محصولات فولادی از جمله میلگرد میزان تقاضای محصولات است. با وجود رکود اقتصادی برای خرید محصول تقاضایی وجود ندارد یا به حداقل می‌رسد و در این حالت قیمت محصولات فولادی مختلف از محصولات اصلی و بسیار کاربردی ازجمله میلگرد تا سایر محصولات از قبیل فنس و توری فنس با افت قیمت مواجه می‌شود.
در این راستا کارشناسان این حوزه می‌گویند با در نظر داشتن گسترش طرح‌های مقاوم‌سازی سازه‌ها و استفاده از میلگرد در پروژه‌های مختلف، کیفیت و قیمت میلگرد دارای اهمیت روزافزون است. هزینه‌های نهایی ساخت‌وساز در هر سازه‌ای بسته به عواملی است که از جمله آن عوامل می‌توان به اطلاع از قیمت روز میلگرد و زمان مناسب برای خرید آن اشاره کرد.
از طرفی نوسانات نرخ میلگرد به صورت روزانه به عواملی از جمله نوسانات قیمت شمش آهن، نرخ ارز و حمل‌ونقل بستگی دارد. در برخی مواقع مشاهده می‌شود که کاهش قیمت محصولات فولادی، افزایش تقاضا برای خرید محصولات را به دنبال دارد و در پی آن مجددا نرخ محصول به حالت اولیه بازمی‌گردد. این در حالی است که با وجود رکود اقتصادی شدید افت قیمت نیز تغییری در تقاضای خرید در بازار فولاد ایجاد نمی‌کند. این موضوع می‌تواند سبب شود که تولیدکنندگان با مشکلات جدی در بازار فولاد مواجه شوند.
کاهش تقاضا برای محصولات
با وارد شدن وضعیت اقتصاد کشور در حالت رکود، توان خرید کاهش می‌یابد، از رونق پروژه‌ها و صنایع کم می‌شود و به دنبال آن از میزان تقاضا تا حدود زیادی کاسته می‌شود. با افت میزان تقاضا، کارخانه‌های تولیدکننده محصولات فولادی ازقبیل فنس و توری فنس همه ظرفیت تولیدشان را به کار نمی‌برند و در برخی مواقع حتی به تعطیلی کارخانه کشیده می‌شود. در نتیجه این جریان قیمت فولاد افت پیدا می‌کند، نیروی کار بیکار می‌شوند و رکود اقتصادی تشدید می‌شود.
مشکلات صنایع وابسته به صنعت فولاد کشور
از آنجا که صنعت فولاد یک صنعت مادر محسوب می‌شود، با افت رونق در این صنعت، بسیاری از صنایع دیگر ازقبیل خودروسازی، ساختمان‌سازی و تولید ماشین‌آلات صنعتی که به صنایع فولادسازی وابسته هستند، از رونق می‌افتند. رکود اقتصادی به تنهایی عاملی است که می‌تواند این صنایع را با مشکل مواجه کند، اگر در پی رکود در بخش اقتصاد صنعت فولاد نیز رونق نداشته باشد، ضررهای مرکب گریبان‌گیر صنایع وابسته می‌شود.
نابودی یکی از منابع درآمدی کشور
لازم به ذکر است که بازار فولاد از منابع درآمدی ایران به شمار می‌رود، بسیاری از مجتمع‌های صنعتی ایران در حوزه ساخت آهن‌آلات و فولاد فعال هستند و محصولات‌شان را به کشورهای دیگر صادر می‌کنند. در نتیجه رکود اقتصادی و از کار افتادن این کارخانه‌ها افت صادرات و کاهش درامد کشور خواهیم داشت. در پی بیکار شدن نیروی کار و کاهش چرخه مالی کشور و همچنین از دست رفتن مشتریان خارجی، اقتصاد کشور با چالش‌های جدی مواجه می‌شود.