روند نزولی قیمت جهانی فولاد به همراه کاهش نرخ آهن اسفنجی در بازار داخلی و همچنین افت تقاضا برای انواع شمش در بازار فیزیکی بورس‌کالا موجب شده است تا بازار وارد رکودی سنگین شود و تنها راه نجات از بحران رکود و رفع زیان تولیدکننده صادرات است و در این راستا سیاستگذار باید با تسهیل شرایط صادراتی، مقدمات رفع رکود را مهیا کند. با وجود این، نرخ ارز و قیمت داخلی فولاد در دو مسیر جداگانه حرکت می‌کنند و با افزایش نرخ ارز حوزه صادرات تقویت می‌شود که از این‌رو قفل بازار فولاد به دست رونق صادرات باز خواهد شد.
قیمت کشف‌شده برای آهن‌‌‌اسفنجی در معاملات بورس‌کالای ایران ظرف هفته اخیر روند کاهشی با شیب ملایمی داشته و به 11هزار و 300تومان به ازای هر کیلوگرم رسیده است. روند نوسان بهای آهن‌‌‌اسفنجی از کاهش قیمت شمش فولاد در رینگ فیزیکی بورس‌کالای ایران حمایت می‌کند؛ اما تضعیف تقاضای مصرفی برای شمش فولاد از سوی نوردکاران مانعی در مقابل خرید شمش فولاد ارزان است. نوردکاران به‌‌‌عنوان خریداران اصلی شمش فولاد در رینگ صنعتی بورس‌کالا با چالش رکود و زیان در تولید مواجه هستند و این موضوع باعث شده است تا از تمایل به خرید شمش میان این بخش از تولیدکنندگان کاسته شود. در این شرایط کاهش اندک قیمت شمش، نتوانسته است بازار فولاد را از رکود خارج کند و به این ترتیب این بازار با کلاف سردرگم رکود تورمی مواجه است.
شمش فولاد ظرف هفته‌‌‌های گذشته در کانال قیمتی 19هزار تومان در معاملات بورس‌کالا معامله شده است؛ با احتساب مالیات ارزش‌افزوده و کارمزد ارکان بورس، نرخ تمام‌شده این شمش به 20هزار و 700تومان می‌‌‌رسد. با در نظر گرفتن هزینه تبدیل و حمل، نرخ تمام‌شده میلگرد با این شمش به حدود 23هزار تومان می‌‌‌رسد. این در حالی است که انبار تجار انباشته از میلگردهای ارزان‌‌‌تر بوده و بنابراین خریداری برای مقاطع فولادی در این نرخ وجود ندارد.
در چنین وضعیتی بازار شمش و محصولات فولادی با کلاف سردرگم کاهش نرخ و نبود تقاضا مواجه است؛ این موارد بازار را در رکودی سنگین قفل کرده و تنها راه برون‌‌‌رفت از این وضعیت صادرات است. در واقع در این شرایط برای عبور از چالش رکود و رفع زیان تولیدکننده نیاز است تا سیاستگذار با تسهیل شرایط صادراتی، زمینه رفع رکود را مهیا کند.
47درصد عرضه شمش معامله شد
بررسی بازار فیزیکی بورس‌کالا در روز دوشنبه هشتم آبان‌ماه نشان می‌دهد چیزی حدود 47درصد از حجم عرضه به فروش رسید و با توجه به قیمت تمام‌شده مقاطع طویل که به صورت اعتباری توسط نوردکاران خریداری می‌شود نمی‌‌‌توان افزایش قیمت را برای آینده شمش فولادی پیش‌بینی کرد و به نوعی می‌‌‌توان گفت ریسمان نرخ ارز از بخش فولاد جدا شده است و در صورت افزایش نرخ ارز فقط بر بخش صادرات تاثیر مستقیم خواهد گذاشت و عملا معاملات بازار داخلی بدون تاثیرپذیری از نوسانات ارزی به مسیر خود ادامه خواهد داد. بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر حدود 15 تا 16میلیون تن شمش فولادی در انبار کارخانه‌‌‌ها وجود دارد که تقاضایی برای آنها در بازار داخلی وجود ندارد و فقط بخش صادرات می‌‌‌تواند بازار فولاد را از رکود و رخوت نجات دهد. از طرفی با نزدیک شدن به فصل سرما محدودیت عرضه آهن اسفنجی با اخطار قطع گاز به بعضی واحدهای فولادی از نیمه دوم آذر موضوعی است که دخالت بورس‌کالا در قیمت‌گذاری را تشدید می‌کند. دولت قبل از بروز مشکلات ناشی از محدودیت گاز در حوزه قیمت باید تدبیری بیندیشد و قیمت را به کف برساند و از طرفی میزان عرضه در بورس‌کالا افزایشی شود.
افزایش معاملات شمش در پی کاهش قیمت
معاملات در تالار صنعتی و معدنی بورس‌کالای ایران طی هفته جاری تحت‌تاثیر ادامه اتفاقات منطقه از تب و تاب افتاده که رینگ صنعتی شمش فولاد نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. از این‌رو در زمان تنطیم این گزارش، بازار فیزیکی روز دوشنبه هشتم آبان‌ماه میزبان 275هزار و 85تن شمش فولادی بوده است که با تقاضایی در حدود 252هزار و 810تنی مواجه شد که از این میزان حدود 129هزار و 800تن مورد معامله قرار گرفت و به عبارت بهتر 47درصد از میزان عرضه به فروش رسید. معاملات رینگ صنعتی بورس‌کالا در روز دوشنبه هشتم آبان‌ماه نشان می‌دهد که دادوستد شمش‌‌‌های فولادی با میانگین قیمت پایه 18هزار و 450تومان به ازای هر کیلوگرم انجام شده است که نسبت به میانگین قیمت پایه 18هزار و 700تومان به ازای هر کیلوگرم در روز دوشنبه اول آبان‌ماه با کاهش قیمت همراه بوده است.
معاملات انواع شمش فولاد در بازار فیزیکی روز هشتم آبان‌ماه در بازه قیمت پایه 17هزار و 800تومان تا 19هزار و 100تومان به ازای هر کیلوگرم انجام شد. در بین کارخانه‌‌‌های تولیدی عرضه‌‌‌کننده شمش فولاد در بورس‌کالا نام فولاد خوزستان نیز به چشم می‌‌‌خورد که در بازار فیزیکی روز هشتم آبان‌ماه 60هزار تن شمش فولادی را عرضه کرد که با استقبال 82هزار و 50تنی مواجه شد و در نهایت 42هزار و 500تن با قیمت 19هزار و 13تومان به ازای هر کیلوگرم از این میزان به فروش رسید.
ادامه نزول قیمت فولاد در بازارهای جهانی
هفته گذشته قیمت جهانی شمش فولاد با توجه به کاهش تقاضا روند نزولی را در پیش گرفت که این موضوع نیز تحت‌تاثیر سیاست و فشارهای بورس‌کالا اتفاق افتاد. از طرفی تداوم جنگ در خاورمیانه و همچنین جنگ روسیه و اوکراین روند نزولی قیمت‌ها را ادامه‌‌‌دار خواهد کرد که این موضوع بر سیاستگذاری‌‌‌های کوتاه‌مدت بورس فلزات لندن تاثیرگذار خواهد بود؛ اما به گفته کارشناسان این حوزه تقاضا باید به بازار بازگردد. نرخ فولاد از ابتدای سال 2023 حدود 312یوآن بر تن معادل 7.76درصد کاهش یافته است.
براساس مدل‌‌‌های کلان جهانی و انتظارات تحلیلگران بازار کامودیتی‌‌‌ها انتظار می‌رود که فولاد تا پایان سه‌‌‌ماهه پایانی سال‌جاری با قیمت 3719.93یوآن بر تن معامله شود و پیش‌بینی می‌شود که با ادامه وضعیت فعلی در اقصی‌نقاط دنیا قیمت فولاد در پایان 12ماهه سال 2023 به 3861یوآن بر تن برسد.
جایگاه دهم فولاد ایران در دنیا
بررسی آمار و ارقام منتشرشده توسط انجمن جهانی فولاد نشان می‌دهد که در 9ماه سپری‌شده از سال میلادی یک‌میلیارد و ۴۰۶میلیون و ۴۰۰هزار تن فولاد در جهان تولید شد که این حجم از تولید نسبت به سال 2022 حدود 0.1درصد رشد داشته است. همچنین میزان تولید فولاد در ماه سپتامبر سال‌جاری حدود 149میلیون و 300هزار تن گزارش شد که در مقایسه با ماه مشابه سال 2022 با 1.5درصد افت همراه بوده است. بررسی آمار داخلی حوزه فولاد نیز نشان می‌دهد که در مدت مورد بررسی ایران 22میلیون و 100هزار تن فولاد کرده که نسبت به بازه زمانی 9ماهه سال 2023 حدود 0.6درصد کاهش داشته است. میزان تولید فولاد در ماه سپتامبر سال‌جاری میلادی نیز 2میلیون و 400هزار تن گزارش شده که این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته با افت 12.7درصدی همراه بوده است.
با این حال ایران همچنان رتبه دهم تولیدکنندگان فولاد دنیا را به خود اختصاص داده است. آمار منتشرشده از سوی انجمن جهانی فولاد نشان می‌دهد که چین، هند و ژاپن به عنوان سه‌تولیدکننده بزرگ فولاد در دنیا در 9ماه ابتدایی سال 2023 شناخته شدند؛ در حالی که میزان تولید چینی‌‌‌ها در مدت مورد بررسی حدود 1.7درصد نسبت به مدت مشابه سال 2022 رشد داشته و میزان تولید هند و ژاپن نیز نسبت به 9ماهه سال 2022 به ترتیب 11.6درصد افزایش و 3.6درصد کاهش را به ثبت رسانده است.
اخبار مرتبط: