در روزهای سخت زمستان، سرمای طاقت‌فرسایی تمام فعالیت‌‌‌های کشور‌‌‌ها را مختل کرده است. علاوه بر آن بحران تامین گاز در کشور‌‌‌های مختلف به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌‌‌ها تبدیل شده است. ایران نیز پس از پشت سر گذاشتن پاییز، در تامین پایدار گاز با مشکلاتی مواجه شده است. در آخرین روزهای پاییز سال‌جاری طبق ابلاغیه‌‌‌ای که توسط دولت منتشر شد، فعالیت برخی از کارخانه‌های فولادی محدود شد. محدودیت اعمال‌شده فعالیت برخی از کارخانه‌های آهن اسفنجی را به کمتر از ۵۰درصد ظرفیتشان رساند. در این میان گاز مصرفی برخی از مجتمع‌‌‌های فولادی مانند فولاد خراسان از اواخر پاییز به صفر رسید. این حجم از محدودیت‌ها علاه بر کاهش تولید و فروش، می‌تواند به تجهیزات کارخانه‌ها، صدمات فراوانی وارد کند.
ایده‌‌‌های خلاقانه‌‌‌ای برای مقابله با کمبود گاز در کشور ارائه شده اما هیچکدام به مرحله اجرا نرسیده است. ایده‌‌‌هایی مانند تعویض پنجرههای غیراستاندارد خانه‌‌‌ها و جایگزینی پنجرههای دوجداره توسط فولادسازان و استفاده از قراضه پنجرههای غیراستاندارد تعویض‌شده در کوره‌‌‌های فولادسازی یا جایگزینی بخاری‌‌‌هایی با بازدهی بالا و مصرف بهینه انرژی به جای بخاری‌‌‌های گازسوز معمول خانه‌‌‌ها. فولادسازان در قبال انجام این امور از دولت تنها یک درخواست دارند و آن این است که میزان گاز صرفه‌جویی‌شده در بخش خانگی را به صنعت فولاد تزریق کنند. در این صورت هم خانه‌‌‌ها گرم می‌شود و هم شعله‌‌‌های کوره‌‌‌های فولادسازی روشن می‌‌‌ماند.
فولادسازان با محدودیت‌های انرژی مقابله می‌کنند
کسری غفوری مدیرعامل فولاد خراسان و نایب‌رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» به رشد چشمگیر آمار تولید و فروش این مجتمع اشاره و از وضعیت تولید در سه‌ماه پایانی سال ابراز نگرانی کرد و گفت: در ۹ ماه اول سال‌جاری فولاد خراسان جزو شاگرد اول‌‌‌ها بوده است. آمار تولید، فروش و تامین مواد اولیه رشد چشمگیری را تجربه کرد. موفقیت‌‌‌های ما در سال‌جاری بسیار بهتر از سال گذشته بود و ۲۲درصد در حوزه فروش، ۳۱درصد در حوزه تامین و ۱۸درصد در حوزه تولید رشد داشتیم. این ارقام در حالی به ثبت رسید که هیچکدام از شرکت‌های صنعت فولاد کشور به اندازه فولاد خراسان محدودیت تامین برق در فصل تابستان را نداشتند. در بحث صادرات شمش و میلگرد نیز طبق برنامه پیش رفتیم و به اهداف ترسیم‌شده دست پیدا کردیم. برای سه‌ماه پایانی سال‌جاری امکان پیش‌بینی و افزایش تولید و فروش را نداریم. محدودیت انرژی در روزهای اخیر فولاد خراسان را زمین‌‌‌گیر کرده است. بیش از ۴۰ روز است که گاز کارخانه‌های ما به طور کامل قطع شده است.
وی ادامه داد: هیچکدام از شرکت‌های دیگر محدودیت‌هایی را که ما تجربه می‌‌‌کنیم ندارند و در اوج کمبود گاز با ۳۰ تا ۵۰درصد ظرفیت فعالیت می‌کنند در حالی که بیش از ۴۰ روز است گاز فولاد خراسان کاملا قطع شده است. علاوه بر گاز طی روزهای اخیر برق مصرفی این شرکت نیز قطع شده است. بنابراین به دلیل اینکه مشخص نیست تا چه روزی این محدودیت‌ها پابرجاست، نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از میزان تولیدات شرکت برای ماه‌‌‌های پایانی سال داشت.
چشم اقشار ضعیف جامعه به فولاد خراسان
غفوری میزان تولید فولاد خراسان را موثر بر سطح رفاه بخشی از شهروندان آسیب‌‌‌پذیر جامعه دانست و عنوان کرد: فولاد خراسان چند میلیون نفر سهامدار خرد دارد و صندوق بیمه کشاورزان، روستاییان و عشایر از سهامداران عمده این شرکت است که قشر ضعیف جامعه را تامین می‌کند. من با گوشت و استخوانم این مشکلات را احساس می‌‌‌کنم و دغدغه‌‌‌مندی من در جهت منافع ملی و منافع سهامداران است. خواسته مجموعه فولاد خراسان این است که مشکلات و محدودیت‌ها با اندیشیدن تمهیداتی مناسب برطرف شوند. با مشارکت شرکت‌های بزرگ صنعت فولاد و وزارتخانه‌‌‌های نفت، نیرو و صمت می‌توان تمام موانع را از سر راه این صنعت برداشت. سال گذشته در سمینار انرژی زنجیره فولاد مطرح کردم که اگر چاره‌‌‌ای اساسی اندیشیده نشود، سال بعد، روزهای سخت‌‌‌تری را تجربه خواهیم کرد، به این نکته توجه نشد و امروز شاهد نتایج نامطلوب محدودیت‌های انرژی هستیم. نتیجه محدودیت‌های انرژی در صنایع، خود را در اقتصاد کشور نشان خواهد داد. امیدواریم مشکلات صنعت فولاد هرچه زودتر برطرف شود تا اقتصاد کشور دچار تزلزل نشود.
نایب‌رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، در ادامه ارتباط دانشگاه با صنعت را یکی از راه‌‌‌های بهره‌‌‌وری صنایع دانست و اظهار کرد: اگر در گذشته ارتباط دانشگاه با صنایع به عنوان یک امتیاز تصور می‌‌‌شد، امروزه به یک اجبار و الزام تبدیل شده است. شرایط ظالمانه تحریمی عرصه را روز به‌روز بر ما تنگ کرده است و ما باید ارزبری بخش فولاد را کاهش دهیم. امروز به این باور رسیده‌ایم که شرکت‌های دانشبنیان و پارک‌‌‌های علم و تحقیق و فناوری، می‌توانند نیازهای تجهیزاتی و فناورانه ما را تامین کنند. برخی از تجهیزات مانند ترانس و قالب‌‌‌های مسی که جزو قطعات مهم صنعت ما بودند و هیچ‌کس باور نداشت که می‌توان آنها را داخل کشور تولید کرد، به دست متخصصان داخلی ساخته شدند. بنابراین این اعتماد به وجود آمده است و می‌توان بخشی از نیازهای خود را به دست شرکت‌های دانشبنیان داخلی برطرف کرد. در انجمن فولاد نیز به این نتیجه رسیدیم که باید تولیدکننده را به مصرف‌کننده وصل کنیم و حلقه‌‌‌های واسطه را از بین ببریم تا ارتباط مستقیم دو‌طرفه بین این دو بخش صورت پذیرد.
زنجیره کامل فولاد در مجتمع فولاد خراسان
مدیرعامل فولاد خراسان در پایان به برنامه‌‌‌های توسعه‌‌‌ای این مجتمع فولادی پرداخت و عنوان کرد: یک برنامه توسعه برای فولاد خراسان تدوین شده بود که ما و سهامداران از آن برنامه، کمی عقب‌نشینی کردیم که دلیل آن، محدودیت‌های انرژی بود. امروز می‌‌‌دانیم که نباید فولادسازی ۳ فولاد خراسان را افتتاح کنیم چون آب، برق و گاز کافی در کشور وجود ندارد. توسعه کمی فولاد بدون توسعه زیرساخت‌‌‌های تولید امکان‌پذیر نیست و به همین علت به حوزه توسعه زیرساخت‌‌‌ها ورود کرده‌‌‌ایم. اولین پروژه در حوزه صرفهجویی مصرف آب است که طی یک مزایده، پساب شهر نیشابور را برای ۲۵ سال خریداری کردیم. بنابراین حداقل تا ۲۵ سال آینده دغدغه تامین آب را نخواهیم داشت. ۴۰درصد این پساب در سال اول وارد چرخه فولاد خراسان خواهد شد و مابقی آن به سایر صنایع استان تزریق خواهد شد. برآورد اولیه ما از سرمایه‌گذاری در این حوزه یک‌هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بوده است که تا‌هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان افزایش خواهد یافت.
وی افزود: دومین الزام توسعه‌‌‌ای خود را در فراهم آوردن زیرساخت‌‌‌های تامین برق می‌‌‌بینیم. در حال بررسی طرح‌‌‌ها هستیم تا تصمیم بگیریم که وارد حوزه انرژی‌‌‌های نو شویم یا بهره‌‌‌برداری از نیروگاه‌‌‌های سیکل ترکیبی را در پیش بگیریم. در حوزه تامین گاز نیز، برنامه‌‌‌ای برای استفاده از گازهای فلرینگ داریم. سال گذشته پیشنهادی برای وزارت نفت و شرکت ملی گاز آماده کردیم که طبق آن، ما آمادگی خود را برای صرفهجویی سوخت گازهای فلرینگ، استقرار هوش مصنوعی در خانه‌‌‌ها برای صرفهجویی مصرف گاز و تعویض پنجرههای غیراستاندارد خانه‌‌‌ها اعلام کردیم تا گاز خود را از محل صرفهجویی حاصل از این برنامه‌‌‌ها تامین کنیم.
غفوری از تکمیل زنجیره فولاد در مجتمع فولاد خراسان خبر داد و گفت: در بحث طرح‌‌‌های توسعه‌‌‌ای داخل کارخانه نیز به علت نیاز مبرم به آهن اسفنجی، یکی از مدول‌‌‌های فولاد خراسان از ظرفیت ۸۰۰هزار تنی به ظرفیت یک میلیون و ۱۰۰ هزارتنی خواهد رسید. سال آینده نیز کارخانه ۵/ ۲ میلیون تنی کنسانتره سنگ‌آهن سنگان به بهره‌‌‌برداری خواهد رسید. در صورت بهره‌‌‌برداری از این طرح، فولاد خراسان به یک مجموعه کم‌نظیر در کشور تبدیل خواهد شد که ۵/ ۲ میلیون تن کنسانتره، ۵/ ۲ میلیون تن گندله، یک میلیون و ۶۰۰هزارتن آهن اسفنجی، یک میلیون و ۳۵۰هزار تن شمش فولادی و ۶۲۵ هزارتن میلگرد در این مجموعه تولید خواهد شد. محصولات فولاد خراسان طی دوسال اخیر به کیفی‌‌‌ترین محصولات بازار تبدیل شده‌‌‌اند و در شرایطی که بازار نابسامانی را تجربه می‌‌‌کردیم محصولات فولاد خراسان تماما به فروش رسیدن